#smrgKİTABEVİ Türkiye Selçuklularında Ordu CİLTLİ - 2018
Türkiye Selçuklu ordusunun konu edildiği bu çalışma, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Türkiye Selçuklu Devleti dönemine kadar Türk ordusunun tarihi gelişimi özetlenerek Türkiye Selçuklularının kendilerinden önceki Türk devletlerinden devraldıkları askeri miras ve tecrübeye dikkat çekilmiştir.
Birinci bölümde Türkiye Selçuklu Ordusu'nu oluşturan insan unsuru ele alınmıştır. İkinci Bölümde, Türkiye Selçuklu askeri teşkilatı ele alınmıştır. Çalışmanın son bölümünü teşkil eden teçhizat bahsinde ise Türkiye Selçuklu Ordusu'nda kullanılan silahlar ile at, deve gibi yüklet ve binitler hakkında bilgi verilmiş, dönemin silah teknolojisi genel bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
Özet:
Türkiye Selçuklularında ordu konusuyla ilgili bütün kaynakları tek tek ele alıp tanıtarak başlayan eser, Birinci Bölümünde Türkiye Selçuklu ordusunu oluşturan insan unsurunu değerlendiriyor. Bu unsur daimî ve yardımcı kuvvetlerden oluşmaktadır. Bunlar da gulâmlar, ikta askerleri, ücretli askerler, tâbi devlet kuvvetleri, Türkmenler ve uc kuvvetleri ile gönüllüler gibi gruplara ayrılıyor. İkinci Bölümde Türkiye Selçuklularının askerî teşkilâtı etraflı bir biçimde inceleniyor. “Divan-ı Arz”, orduda komuta ve hiyerarşi, muharip ve gayri muharip sınıflar, askerî eğitim, maaş ve ödemeler bu bölümün alt başlıklarıdır. Üçüncü bölümde ise Türkiye Selçuklu ordusunun teçhizatı ele alınıyor. Ordunun silahları; hafif silahlar (ok-yay, kılıç, mızrak, gürz, balta, hançer), savunma araç ve gereçleri (zırh, miğfer, kalkan), ağır silâhlar (mancınık ve arrâde, çarh vd.) olmak üzere üç kısımda inceleniyor. Bu bölüm Selçuklu ordusunda “zeredhâne” (silâhhâne) ve binit ve yükletlerle ilgili bilgi veren ara başlıklarla sona eriyor. Böylece Anadolu Selçuklu ordusu, yapısıyla etraflı bir biçimde mercek altına alınmış oluyor.
İçindekiler:
ÖNSÖZ
KISALTMALAR
KAYNAKLAR, TEDKİKLER
A) VEKAYİNAMELER
1- Yerli Vekâyinâmeler
2- Yabancı Vekâyinâmeler
a) Arapça Vekâyinâmeler
b) Farsça Vekâyinâmeler
c) Bizans Vekâyinâmeleri
d) Ermeni Vekâyinâmeleri
e) Süryanî ve Gürcü Vekâyinâmeleri
f) Haçlı Vekâyinâmeleri
B) DİPLOMATİK VESİKALAR
1- Münşeat Mecmualan
2- Mektuplar
C) SİKKE ve VAKFİYELER
D) HARP SANATI, FURUSİYE VE BAYTARİYE'YE DAİR ESERLER
E) COĞRAFÎ ESERLER VE SEYAHATNAMELER
F) SİYÂSETNÂMELER VE EDEBÎ ESERLER
G) TEDKİKLER
GİRİŞ
I. BÖLÜM
TÜRKİYE SELÇUKLU ORDUSUNU OLUŞTURAN İNSAN UNSURU
A) DAİMÎ KUVVETLER
1- Gulâmlar
a) Gulâm Sistemi
b) Türkiye Selçukluları Devrinde Gulâm Sistemi
c) Gulâmân-ı Dergâh
d) Gulâmân-ı Hâs
e) Mefâride
f) Mefaride-i Halka-i Hâss
g) Mülâzımân-ı Yatak
h) Gulâm Tedâriki
ı) Türkiye Selçuklu Gulâmlannm Etnik Kökenleri
2- Iktâ' Askerleri
a) Iktâ' Sistemi
b) Askerî Iktâ
c) Merkeziyetçi Devlet Anlayışı ve Iktâ'
d) Türkiye Selçuklu Iktâ'ı ve Özellikleri
e) Iktâ' Askerleri ve Türkiye Selçuklu Ordusundaki Yeri
f) Iktâ' Nizamının Bozulması ve Askerî Yapıya Etkisi
B) YARDIMCI KUVVETLER
1- Ücretli Askerler (Ecrîhor)
2- Tâbi Devlet Kuvvetleri
3- Türkmenler ve Uc Kuvvetleri
4- Gönüllüler
II. BÖLÜM
TÜRKİYE SELÇUKLU ASKERÎ TEŞKİLÂTI
A) DÎVÂN-I 'ARZ ve ORDUNUN İDARÎ İŞLERİ
B) ORDUDA KOMUTA VE HİYERARŞİ
1- Melikü'l-Ümerâ (Beglerbegi)
2- Emîr
3- Serleşker (Subaşı)
4- Ellibaşı
5- Serhayl
6- Visâk (Otağ) Başı
7- Kûtvâl
8- Diğer Askerî Rical
C) SINIFLAR
1- Muharib Sınıflar
2- Gayr-ı Muharib Sınıflar
D) ASKERÎ EĞİTİM
E) MAAŞ ve ÖDEMELER
III. BÖLÜM
TÜRKİYE SELÇUKLU ORDUSUNUN TEÇHİZATI
A) SİLAHLAR
1-Hafif Silâhlar
a) Ok ve Yay
b) Kılıç
c) Mızrak
d) Gürz
e) Balta
f) Hançer
2- Savunma Araç Gereçleri
a) Zırh
b) Miğfer
c) Kalkan
3- Ağır Silâhlar
a) Mancınık ve ' Arrâde
b) Çarh
c) Diğer Muhasara Aletleri
B) ZEREDHÂNE (SİLAHHÂNE)
C) BÎNİT ve YÜKLETLER
1- At
2- Diğer Binit ve Yükletler
SONUÇ
KÎTÂBİYÂT
Türkiye Selçuklu ordusunun konu edildiği bu çalışma, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Türkiye Selçuklu Devleti dönemine kadar Türk ordusunun tarihi gelişimi özetlenerek Türkiye Selçuklularının kendilerinden önceki Türk devletlerinden devraldıkları askeri miras ve tecrübeye dikkat çekilmiştir.
Birinci bölümde Türkiye Selçuklu Ordusu'nu oluşturan insan unsuru ele alınmıştır. İkinci Bölümde, Türkiye Selçuklu askeri teşkilatı ele alınmıştır. Çalışmanın son bölümünü teşkil eden teçhizat bahsinde ise Türkiye Selçuklu Ordusu'nda kullanılan silahlar ile at, deve gibi yüklet ve binitler hakkında bilgi verilmiş, dönemin silah teknolojisi genel bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
Özet:
Türkiye Selçuklularında ordu konusuyla ilgili bütün kaynakları tek tek ele alıp tanıtarak başlayan eser, Birinci Bölümünde Türkiye Selçuklu ordusunu oluşturan insan unsurunu değerlendiriyor. Bu unsur daimî ve yardımcı kuvvetlerden oluşmaktadır. Bunlar da gulâmlar, ikta askerleri, ücretli askerler, tâbi devlet kuvvetleri, Türkmenler ve uc kuvvetleri ile gönüllüler gibi gruplara ayrılıyor. İkinci Bölümde Türkiye Selçuklularının askerî teşkilâtı etraflı bir biçimde inceleniyor. “Divan-ı Arz”, orduda komuta ve hiyerarşi, muharip ve gayri muharip sınıflar, askerî eğitim, maaş ve ödemeler bu bölümün alt başlıklarıdır. Üçüncü bölümde ise Türkiye Selçuklu ordusunun teçhizatı ele alınıyor. Ordunun silahları; hafif silahlar (ok-yay, kılıç, mızrak, gürz, balta, hançer), savunma araç ve gereçleri (zırh, miğfer, kalkan), ağır silâhlar (mancınık ve arrâde, çarh vd.) olmak üzere üç kısımda inceleniyor. Bu bölüm Selçuklu ordusunda “zeredhâne” (silâhhâne) ve binit ve yükletlerle ilgili bilgi veren ara başlıklarla sona eriyor. Böylece Anadolu Selçuklu ordusu, yapısıyla etraflı bir biçimde mercek altına alınmış oluyor.
İçindekiler:
ÖNSÖZ
KISALTMALAR
KAYNAKLAR, TEDKİKLER
A) VEKAYİNAMELER
1- Yerli Vekâyinâmeler
2- Yabancı Vekâyinâmeler
a) Arapça Vekâyinâmeler
b) Farsça Vekâyinâmeler
c) Bizans Vekâyinâmeleri
d) Ermeni Vekâyinâmeleri
e) Süryanî ve Gürcü Vekâyinâmeleri
f) Haçlı Vekâyinâmeleri
B) DİPLOMATİK VESİKALAR
1- Münşeat Mecmualan
2- Mektuplar
C) SİKKE ve VAKFİYELER
D) HARP SANATI, FURUSİYE VE BAYTARİYE'YE DAİR ESERLER
E) COĞRAFÎ ESERLER VE SEYAHATNAMELER
F) SİYÂSETNÂMELER VE EDEBÎ ESERLER
G) TEDKİKLER
GİRİŞ
I. BÖLÜM
TÜRKİYE SELÇUKLU ORDUSUNU OLUŞTURAN İNSAN UNSURU
A) DAİMÎ KUVVETLER
1- Gulâmlar
a) Gulâm Sistemi
b) Türkiye Selçukluları Devrinde Gulâm Sistemi
c) Gulâmân-ı Dergâh
d) Gulâmân-ı Hâs
e) Mefâride
f) Mefaride-i Halka-i Hâss
g) Mülâzımân-ı Yatak
h) Gulâm Tedâriki
ı) Türkiye Selçuklu Gulâmlannm Etnik Kökenleri
2- Iktâ' Askerleri
a) Iktâ' Sistemi
b) Askerî Iktâ
c) Merkeziyetçi Devlet Anlayışı ve Iktâ'
d) Türkiye Selçuklu Iktâ'ı ve Özellikleri
e) Iktâ' Askerleri ve Türkiye Selçuklu Ordusundaki Yeri
f) Iktâ' Nizamının Bozulması ve Askerî Yapıya Etkisi
B) YARDIMCI KUVVETLER
1- Ücretli Askerler (Ecrîhor)
2- Tâbi Devlet Kuvvetleri
3- Türkmenler ve Uc Kuvvetleri
4- Gönüllüler
II. BÖLÜM
TÜRKİYE SELÇUKLU ASKERÎ TEŞKİLÂTI
A) DÎVÂN-I 'ARZ ve ORDUNUN İDARÎ İŞLERİ
B) ORDUDA KOMUTA VE HİYERARŞİ
1- Melikü'l-Ümerâ (Beglerbegi)
2- Emîr
3- Serleşker (Subaşı)
4- Ellibaşı
5- Serhayl
6- Visâk (Otağ) Başı
7- Kûtvâl
8- Diğer Askerî Rical
C) SINIFLAR
1- Muharib Sınıflar
2- Gayr-ı Muharib Sınıflar
D) ASKERÎ EĞİTİM
E) MAAŞ ve ÖDEMELER
III. BÖLÜM
TÜRKİYE SELÇUKLU ORDUSUNUN TEÇHİZATI
A) SİLAHLAR
1-Hafif Silâhlar
a) Ok ve Yay
b) Kılıç
c) Mızrak
d) Gürz
e) Balta
f) Hançer
2- Savunma Araç Gereçleri
a) Zırh
b) Miğfer
c) Kalkan
3- Ağır Silâhlar
a) Mancınık ve ' Arrâde
b) Çarh
c) Diğer Muhasara Aletleri
B) ZEREDHÂNE (SİLAHHÂNE)
C) BÎNİT ve YÜKLETLER
1- At
2- Diğer Binit ve Yükletler
SONUÇ
KÎTÂBİYÂT
