^{#smrgKİTABEVİ} Kudemadan Birkaç Şair - Eskilerden Birkaç Şair -

Edebiyatta mantık iltizam olunmaz: Çünkü maksad-ı edebiyât fikir ve his ve hayalce olan mehasin ve bedayii meydân-ı zuhûra çıkarmaktır. Bu maksat husul bulurken yazılan şeylerde mantıka mutabakat olup olmadığını aramak -kimi imlâ bilmeden kimi manâ anlamadan mesâil-i edebiyyeye karışmak.. temyîz-i âsâr u eşâra kalkışmak cüret-i câhilânesini ızhardan çekinmeyen nev-zuhûr tenkitçilerden başka- kimsenin hatırına bile gelmez! Mesela bir şair (iki ile iki yine iki eder) diyebilir. Fakat öyle bir mevkide, öyle bir güzel surette söyler ki siz bu kaziyenin (iki kere iki dört eder) bedahetiyle tearuzunu zihninizde hissedemezsiniz. İşte bir hakîkat-i edebiyye de budur demek olur ki sanâyi-i tahyîliyye yerinde olmak şartıyla yine tabiat ve hakikat dairesinde bulunur. (Takdîr-i Elhân)

"Ancak böyle sırf ahlâka dair hakikatler kuru şeyler olduğundan bazı istiarat ve teşbihat ile tebdîl-i tavr ettirilmedikçe nazım dairesine girseler bile şiir addolunacak kadar letafeti hiçbir lisanda haiz olamazlar."