^#smrgSAHAF İslam'da Sır ve Gizli Cemiyetler: Türkiye İran ve Orta Asya 19. - 20. Yüzyıllar Masonluk Carboneria ve Sufi Tarikatlar - 2005

Masonluk, sadece Hıristiyan Batı'ya mı özgüdür, yoksa tarihte bir tür “Müslüman Masonluk” yaratma çabalarına da tanık olunmuş mudur? Türkiye, İran ve Orta Asya konusunda uzman olan tarihçi Thierry Zarcone, bu sorunun cevabını Türkiye ve İran yakın tarihinden Feramuşhane (Unutma Evi), Encümen-i Uhuvvet ve Tarikat-ı Salahiyye gibi son derece ilginç örneklerle aktarırken gizli cemiyetler ve “Sır” konusunu da gündeme getiriyor.

Jön Türklerin, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin, İran'daki meşruti devrimin masonlukla ilişkisi gizli örgütlenme modelleri bağlamında ele alınırken, Bektaşi, Melami ve genelde tasavvuf öğretilerinde rastlanan “sır” kavramıyla masonik sır olgusu karşılaştırılıyor: “Sırrım sırrolmuştur sırrım bilince (Bosnevi, 19. yüzyıl)” (Arka kapaktan)