Bir Zamanlar Anadolu'da, Tahir Abacı'nın Anadolu kültürüne ve yaşantılarına odaklanmış denemelerini topluyor. Her yazı, belli bir konuyu ele alarak, bu konudaki araştırmaları da yoklayarak, yazarın çarpıcı gözlemleri ve tanıklıkları eşliğinde ve akıcı bir anlatımla, bir “kültürel araştırma” düzeyine erişiyor. Yöreler, mekânlar, şehirler, barınaklar, yeme içme pratikleri, dağlar, sular, ağaçlar, çiçekler, hayvanlar, basın, seyahatnameler, tarihçeler, futbol, oyuncaklar, inançlar, kara sevda, halk mizahı, göçler, depremler, trenler, otobüsler, tiyatro, sinema, fotoğraf, şiir, müzik... ve Anadolu'nun geçirdiği büyük değişim... İlk baskısı 1999 yılında çıkmış olan kitabın bu baskısına, sonradan yazılmış yirmi bir adet yeni yazı eklendi.
Modernleşmenin o acımasız, o hızlı “değişim” gücüne yüzyıllar boyunca onlarca uygarlığa ev sahipliği yapmış Anadolu da dayanamıyor. Geleneksel doku bozuluyor, yerini “yeni” olana bırakıp tarih oluyor. Romanları, şiirleri ve gazete yazılarıyla tanıdığımız Tahir Abacı, bu hızlı değişim sürecinden “arta kalan”, kendini az da olsa kurtaran Anadolu'yu anlatıyor. Abacı, her biri ayrı yeri, ayrı güzelliği konu alan yazılarda “iç çekip” nostalji yapmıyor; aksine yitip gidenlerin önemini, değerini vurgulayıp unutmamaya çağırıyor. Edebî tattaki bu yazılarda, kasabalarda dolaşacak evlere konuk olacak ya da eski taşra otellerinde konaklayacaksınız; çiçeklerin rayihalandırdığı bahçelerde gezecek, mahalli şairlerden dörtlükler, “yurttan sesler” korosundan türküler dinleyip kâh neşelenecek kâh hüzünleneceksiniz...