^{#smrgKİTABEVİ} Bildirgeler: Kapitalizmin Can Çekişmesi ve Dördüncü Enternasyonel'in Görevleri "Geçiş Programı" Emperyalist Savaş ve Dünya Proleter Devrimi - 2003

Emperyalist Savaş ve Dünya Proleter Devrimi Lev Troçki'nin siyasal vasiyetnamesi olarak nitelenebilecek bir metindir. 23 Ağustos 1939'da imzalanan Stalin-Hitler paktının sürdüğü günlerde IV. Enternasyonal'in 26 Mayıs'taki alarm konferansı için kaleme alınmış olan Manifest, bir dizi tarihsel kesişmenin ürünü. Kişisel tarih açısından 24 Mayıs'ta bir suikastten kurtulan Troçki'nin 20 Ağustos'ta öldürülmesinden önce yazdığı son siyasi metin.

1939'da dünyayı saran olaylar Troçki'yi hiç de şaşırtmamıştı. İspanyol devriminin başarısızlığından sonra kaçınılmaz bir gidişatın farkındaydı. Hitler-Stalin paktı herkesi şaşırtırken -Haziran 1941'de son bulacaktır- Troçki, Hitler'in Stalin'in “dostane” tarafsızlığına ihtiyacını Polonya'ya saldırması ve İngiltere ve Fransa'ya karşı savaşı ile açıklıyordu. Yine de bir an için bile yıllar öncesinden belirttiği Hitler'in SSCB'ye saldırmasının kaçınılmazlığından vazgeçmiyordu. Aynı şekilde ABD'nin savaşa müdahalesinin de kaçınılmazlığını açıkça belirten Troçki, İkinci Dünya Savaşı yazınında kimsenin bakmadığı derin izler taşıyan düşüncelerini bu metinle taçlandırmıştır.

Troçki kendisini adamış olduğu görevin -birinci savaş öncesi ile üç rus devriminin deneyimlerini yeni kuşaklara aktarma- bilinciyle insanlık tarihinin zincirlerinin halkalarını bağlamaya çalışır. Daniel Guerin Troçki'nin Manifesti'nin “dünya proleteryasının onurunu kurtardığını” belirtirken esas olarak bu hususun altını çizmektedir. (Arka kapaktan)