1948 Arap-İsrail Savaşı sonucunda Filistin'de yaşayan binlerce Arap yerinden oldu, onlarca köy yok edildi. Filistinlilerin önemli bir kısmı Lübnan, Suriye, Ürdün, Mısır ve Gazze Şeridi'nde mülteci statüsünde yaşamaya başladı. Filistinliler tüm bu olayları nekbe (felaket) olarak adlandırdı. Nekbe sürecinde boşaltılan ve büyük ölçüde yok edilen 400'ü aşkın Filistin köyü hakkında 120'den fazla "köy anma kitabı" yayımlandı. Bugün bu kitaplar, Filistinlilerin yaşadığı bu köylerin bir zamanlar haritada var olduğuna dair kanıt dosyalar olarak sunuluyor.
Ağırlıklı olarak etnografik araştırmalara ve köy kitaplarına dayanan Yerinden Edilenlerin Coğrafyaları, tarihin nasıl yazıldığını, kaydedildiğini ve tartışıldığını inceliyor. Yok edilen Filistin köylerinin ve onların tarihlerinin, Filistinli mültecilerin bugünkü hayatlarını nasıl etkilediğini gösteriyor. Rochelle A. Davis, köy tarihlerinin ve köy kitaplarının bugün Filistinliler için ne ifade ettiği ve mücadelelerinin neresinde yer aldığı sorularına cevap arıyor.
YAZAR Rochelle A. Davis, Georgetown Üniversitesi Dışişleri Fakültesi öğretim üyesi.
