#smrgSAHAF XVI. Asırda Anadolu'da Alevilik -

Dizi Adı:
IV/A-2.2.5 Dizi, Sayı 4
ISBN-10:
9789751626462
Stok Kodu:
1199168354
Boyut:
16x24
Sayfa Sayısı:
290 s
Basım Yeri:
Ankara
Baskı:
1
Basım Tarihi:
2013
Kapak Türü:
Karton Kapak
Kağıt Türü:
3. Hamur
Dili:
Türkçe
Kategori:
0,00
1199168354
554483
XVI. Asırda Anadolu'da Alevilik -
XVI. Asırda Anadolu'da Alevilik - #smrgSAHAF
0.00
İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ XI

İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ XV

KISALTMALARXVII

GİRİŞ

GENEL HATLARIYLA OSMANLI-SAFEVÎ İLİŞKİLERİ

BİRİNCİ BÖLÜM ANADOLU'DA KIZILBAŞLIK

I- Anadolu'da İtikadı Buhran: Mehdîlik İddiası 8

II- Anadolu'da Kızılbaş Çoğunluğu Olan Yerler 11

III- Safevî Sempatizanı Aşiretler 13

IV- Gizli Kızılbaşlar 15

V- Kızılbaş Oğlu Kızılbaşlar 16

VI- Kızılbaş Taraftarhğı İle İtham Edilenler 17

VII- Kızılbaş Osmanlı Askerleri 18

VIII- Kızılbaş Halifeleri 21

IX- Kızılbaşbk (Rafz) Âdet ve Alâmetleri 23

X- Kızılb aşların Genel Psikolojisi 26

XI- Kızılbaşlara Yönelik İthamlar ve İsnat Edilen Suçlar 28

1- Ahlâksızlık, Zina 28

2- Hırsızlık ve Hırsız Yataklığı 30

3- Namazı Terk, Namaz ve Oruç Bilmemek 32

4- Gece-Gündüz Saz ve Sözle Meşgul Olmak 32

5- Ebubekir-Ömer-Osman Düşmanlığı 33

6- Sünnet-İ Resulü Hafife Almak 34

7- Peygambere, Hulefâ-i Râşidîne ve Sahabeye Küfür ve Buğz Etmek 34

8- Hulefâ-İ Râşidîne ve Müslümanlara îhanet ve Düşmanlık 36

9- Müslümanlara "Yezit" Demek 36

10- Şarap İçmek 37

11- Safevîlere Yardım ve Sadaka Toplamak 39

12- Safevîler Lehine Casusluk 42

13- Sahte Para Basmak 43

İKİNCİ BÖLÜM

ANADOLU'DA KIZILBAŞ TAKİBİ

I- Kızılbaş Takibinde Başbuğ Tayini 48

II- Kızılbaş Takibinin Teşviki 48

III- Defter Harici Kızılbaşların Takibi 49

IV- Takipten Kaçanların Vakıf, Mülk, Serbest Tımar¬lar ve Hass-ı Hümâyûna İlticası 49

V- Düzmece Şah İsmail ve Pîr Sultan Olayı 50

VI- Kızılbaşlan Teftiş Yöntemleri 60

1- Hak Üzere, Dikkat ve İhtimam ile, Hukuka Uygun Olarak 60

2- Gizlice ve Açıkça 62

3- Gizlice 62

4- A'yân-I Vilâyet ile Yetkili, Tarafsız, Sünnî ve Güvenilir Kimselere Sorma 64

5- Yüzleştirme 64

6- Bizzat Kendilerinin ya da Sicil Suretlerinin İstanbul'a Gönderilmesi 65

VII- Kızılbaşlan Ele Geçirme Yöntemleri

1- Her Ne/Hangi Yolla Olursa 66

2- Hüsnü Tedbirle/Tedârikle 67

3- Hüsnü Tedârikle Gizlice 68

4- Teftiş Bahanesiyle 69

5- Suçüstü 69

6- Birer Bahane/Töhmet/Yol ile 69

VIII- Kızılbaşların Cezalandırılma Yöntemleri

1- Başka Töhmet ile Hakkından Gelme 70

2- Sicil Ettirdikten Sonra Siyaset 70

3- Tedricen Haklarından Gelme: Külli Telef-i Nefs Olma Korkusu 71

4- Asla Mecal Vermeden Başka Bahane ile Hakkından Gelme 71

5- Kızılırmağa Atıp Boğmai 72

6- Suç Mahallinde Hakkından Gelme 72

7- İbret Olması İçin Hakkından Gelme 72

8- Başka Töhmet ile Hapsetme 73

9- Hukuk Neyi Gerektiriyorsa Yerine Getirme 73

10- Zaman Aşımına Uğramayan Hakların Alınmasından Sonra Cezalandırma 73

IX- Kızılbaşlara Verilen Cezalar

1- Sürgün 73

2- Hapis 77

3- Kürek Mahkûmiyeti 78

4- Siyaset, Hakkından gelme 80

5- Recm 86

X- Kızılbaş Takibinin İstismarı

1- Mahallî Görevlilerin (Kadı, Naip, Subaşı, Muhzır, Bö-lükbaşı vs) Zulmü 87

2- İftira 88

3- Müfterilerin Cezalandırılması 90

4- Kızılbaşların İhbarı Ve Muhbirler 91

5- Kızılbaş Takibinde Taassup Korkusu 93

6- Taassup Örnekleri 93

XI- Kızılbaş Takibinde Rüşvet 95

XII- Kızılbaş Takibinin Savsaklanması: Ehl-i Fesadın Himaye Edilmesi 93

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ANADOLU'DA SAFEVÎ PROPAGANDASININ TESİRLERİ

I- Mezhebi Tesirler 100

II- Sosyal Tesirler 101

III- Kültürel Propaganda: Rafızî Kitapları 102

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KIZILBAŞLARA KARŞI OSMANLI POLİTİKALARI

I- Osmanlıların Kızılbaş Halife ve Müritlerine Bakışı 105

II-Osmanlı Istimâlet Politikası 106

III- Osmanlıların Sünnîlik Politikası 109

1- Dinî ve Sosyal Müesseselerin Desteklenmesi 110

2- Halvetîliğin Desteklenmesi 111

3- Bektaşîliğin Desteklenmesi 113

4- Emirle Mescit Yaptırılması 116

IV- Anadolu'da Osmanlı Casusları 117

V- Tekkelerin Kontrolü 118

VI- Siyasî Politikalar 120

1- İran'a Göçü Engelleme Çabalan 120

2- Safevî Topraklarında Karşı Casusluk 122

3- Safevî Elçilerinin Kontrolü 122

4- İranlı Hacıların Kontrolü 123

VII- Ekonomik Politikalar 123

1- Kıymetli Madenler ile Harp Âletleri ve Bunların imâlinde Kullanılan Madenlerin İran'a Geçişinin Engel-lenmesi 124

2- Kızılbaş Katledenlere Dirlik Verilmesi 126

3- Rûm Yiğitlerine Dirlik Verilmesi 126

4- Kızılbaşlara Dirlik Verilmemesi 127

5- Göçebe Türklerin At ve Silahtan Arındırılması 129

VIII- Askerî Politikalar

1- Osmanlı Doğu Sınırında Safevî Korkusu 130

2- Arap-İran-Gürcü Sınırlarının Kontrolü 131

3- Safevî Topraklarına Akınlar Düzenlemek 132

XIX-XVI Asırda Anadolu'da Alevî-Sünnî Farklılaşması 133

SONUÇ 147

BİBLİYOGRAFYA 149

EK I- Belgelerin Çeviri Yazıları, 167

DİZİN 217

EK II-Belgelerin Fotokopileri 227

EK III-Türkiye'de Bektaşî ve Alevîlerin Oturdukları Yerleri Gösterir Harita 289

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ XI

İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ XV

KISALTMALARXVII

GİRİŞ

GENEL HATLARIYLA OSMANLI-SAFEVÎ İLİŞKİLERİ

BİRİNCİ BÖLÜM ANADOLU'DA KIZILBAŞLIK

I- Anadolu'da İtikadı Buhran: Mehdîlik İddiası 8

II- Anadolu'da Kızılbaş Çoğunluğu Olan Yerler 11

III- Safevî Sempatizanı Aşiretler 13

IV- Gizli Kızılbaşlar 15

V- Kızılbaş Oğlu Kızılbaşlar 16

VI- Kızılbaş Taraftarhğı İle İtham Edilenler 17

VII- Kızılbaş Osmanlı Askerleri 18

VIII- Kızılbaş Halifeleri 21

IX- Kızılbaşbk (Rafz) Âdet ve Alâmetleri 23

X- Kızılb aşların Genel Psikolojisi 26

XI- Kızılbaşlara Yönelik İthamlar ve İsnat Edilen Suçlar 28

1- Ahlâksızlık, Zina 28

2- Hırsızlık ve Hırsız Yataklığı 30

3- Namazı Terk, Namaz ve Oruç Bilmemek 32

4- Gece-Gündüz Saz ve Sözle Meşgul Olmak 32

5- Ebubekir-Ömer-Osman Düşmanlığı 33

6- Sünnet-İ Resulü Hafife Almak 34

7- Peygambere, Hulefâ-i Râşidîne ve Sahabeye Küfür ve Buğz Etmek 34

8- Hulefâ-İ Râşidîne ve Müslümanlara îhanet ve Düşmanlık 36

9- Müslümanlara "Yezit" Demek 36

10- Şarap İçmek 37

11- Safevîlere Yardım ve Sadaka Toplamak 39

12- Safevîler Lehine Casusluk 42

13- Sahte Para Basmak 43

İKİNCİ BÖLÜM

ANADOLU'DA KIZILBAŞ TAKİBİ

I- Kızılbaş Takibinde Başbuğ Tayini 48

II- Kızılbaş Takibinin Teşviki 48

III- Defter Harici Kızılbaşların Takibi 49

IV- Takipten Kaçanların Vakıf, Mülk, Serbest Tımar¬lar ve Hass-ı Hümâyûna İlticası 49

V- Düzmece Şah İsmail ve Pîr Sultan Olayı 50

VI- Kızılbaşlan Teftiş Yöntemleri 60

1- Hak Üzere, Dikkat ve İhtimam ile, Hukuka Uygun Olarak 60

2- Gizlice ve Açıkça 62

3- Gizlice 62

4- A'yân-I Vilâyet ile Yetkili, Tarafsız, Sünnî ve Güvenilir Kimselere Sorma 64

5- Yüzleştirme 64

6- Bizzat Kendilerinin ya da Sicil Suretlerinin İstanbul'a Gönderilmesi 65

VII- Kızılbaşlan Ele Geçirme Yöntemleri

1- Her Ne/Hangi Yolla Olursa 66

2- Hüsnü Tedbirle/Tedârikle 67

3- Hüsnü Tedârikle Gizlice 68

4- Teftiş Bahanesiyle 69

5- Suçüstü 69

6- Birer Bahane/Töhmet/Yol ile 69

VIII- Kızılbaşların Cezalandırılma Yöntemleri

1- Başka Töhmet ile Hakkından Gelme 70

2- Sicil Ettirdikten Sonra Siyaset 70

3- Tedricen Haklarından Gelme: Külli Telef-i Nefs Olma Korkusu 71

4- Asla Mecal Vermeden Başka Bahane ile Hakkından Gelme 71

5- Kızılırmağa Atıp Boğmai 72

6- Suç Mahallinde Hakkından Gelme 72

7- İbret Olması İçin Hakkından Gelme 72

8- Başka Töhmet ile Hapsetme 73

9- Hukuk Neyi Gerektiriyorsa Yerine Getirme 73

10- Zaman Aşımına Uğramayan Hakların Alınmasından Sonra Cezalandırma 73

IX- Kızılbaşlara Verilen Cezalar

1- Sürgün 73

2- Hapis 77

3- Kürek Mahkûmiyeti 78

4- Siyaset, Hakkından gelme 80

5- Recm 86

X- Kızılbaş Takibinin İstismarı

1- Mahallî Görevlilerin (Kadı, Naip, Subaşı, Muhzır, Bö-lükbaşı vs) Zulmü 87

2- İftira 88

3- Müfterilerin Cezalandırılması 90

4- Kızılbaşların İhbarı Ve Muhbirler 91

5- Kızılbaş Takibinde Taassup Korkusu 93

6- Taassup Örnekleri 93

XI- Kızılbaş Takibinde Rüşvet 95

XII- Kızılbaş Takibinin Savsaklanması: Ehl-i Fesadın Himaye Edilmesi 93

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ANADOLU'DA SAFEVÎ PROPAGANDASININ TESİRLERİ

I- Mezhebi Tesirler 100

II- Sosyal Tesirler 101

III- Kültürel Propaganda: Rafızî Kitapları 102

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KIZILBAŞLARA KARŞI OSMANLI POLİTİKALARI

I- Osmanlıların Kızılbaş Halife ve Müritlerine Bakışı 105

II-Osmanlı Istimâlet Politikası 106

III- Osmanlıların Sünnîlik Politikası 109

1- Dinî ve Sosyal Müesseselerin Desteklenmesi 110

2- Halvetîliğin Desteklenmesi 111

3- Bektaşîliğin Desteklenmesi 113

4- Emirle Mescit Yaptırılması 116

IV- Anadolu'da Osmanlı Casusları 117

V- Tekkelerin Kontrolü 118

VI- Siyasî Politikalar 120

1- İran'a Göçü Engelleme Çabalan 120

2- Safevî Topraklarında Karşı Casusluk 122

3- Safevî Elçilerinin Kontrolü 122

4- İranlı Hacıların Kontrolü 123

VII- Ekonomik Politikalar 123

1- Kıymetli Madenler ile Harp Âletleri ve Bunların imâlinde Kullanılan Madenlerin İran'a Geçişinin Engel-lenmesi 124

2- Kızılbaş Katledenlere Dirlik Verilmesi 126

3- Rûm Yiğitlerine Dirlik Verilmesi 126

4- Kızılbaşlara Dirlik Verilmemesi 127

5- Göçebe Türklerin At ve Silahtan Arındırılması 129

VIII- Askerî Politikalar

1- Osmanlı Doğu Sınırında Safevî Korkusu 130

2- Arap-İran-Gürcü Sınırlarının Kontrolü 131

3- Safevî Topraklarına Akınlar Düzenlemek 132

XIX-XVI Asırda Anadolu'da Alevî-Sünnî Farklılaşması 133

SONUÇ 147

BİBLİYOGRAFYA 149

EK I- Belgelerin Çeviri Yazıları, 167

DİZİN 217

EK II-Belgelerin Fotokopileri 227

EK III-Türkiye'de Bektaşî ve Alevîlerin Oturdukları Yerleri Gösterir Harita 289

Yorum yaz
Bu kitabı henüz kimse eleştirmemiş.
Kapat