^{#smrgKİTABEVİ} Tevfik Fikret: Hayatı, Sanatı, Şahsiyeti - 2005

Rıza Tevfik, onun şiir hayatındaki "Sabah Ezanında", "Köyün Mezarlığında" ve "Asker Geçerken" gibi şiirlerden başlayarak "Gayyâ-yı Vücüd", "Sis", "Doksan Beşe Doğru" ve "Târih-i Kadîm" gibi şiirlere doğru uzanan çizgide açıkça görülen dinden sapma ve millî değerlerden uzaklaşma temâyülünün entelektüel bir buhran sonucu ortaya çıktığı kanaatindedir. Bu yüzden, Tevfik Fikret'in yirmi yaşlarında dinsiz olması ya da yirmi sene daha yaşaması hâlinde, bu krizi rahatça atlatabileceği düşüncesindedir.

Servet-i Fünûncuların şiir anlayışının Parnasse akımının ustaca taklidinden başka bir şey olmadığını ileri süren Rıza Tevfik, Tevfik Fikret'in de, çağdaşları arasında mükemmel bir Parnassien şair örneği olduğunu söyler.

Tevfik Fikret'i, aşırı hassasiyeti, inceliği ve ferdiyetçiliği bakımından Fransız Parnassien şairlerinden Leconte de Lisle'e benzeten Rıza Tevfik, onun özellikle "Heykel-i Sa'y" adlı şiirinde, bizzat kendisinin rûhî ve bedenî hastalıklarla dolu olan hayat hikâyesini anlattığını ifade eder. (Arka kapaktan)