^{#smrgKİTABEVİ} Son Bizans İmparatoru 11. Konstantin Palelogos ve Son Osmanlı Padişahı 6. Mehmed Vahdeddin -

İkisi de orta yaş civarında tahta çıkan ve dört buçuk yıla yakın tahtta kalan son Bizans ve Osmanlı hükümdarlarını iki temel paralellik asırlar üzerinden bir araya getirebiliyor. Büyüme ve küçülme dönemlerinde benzer topraklar üzerinde yayılan, aynı başşehire sahip iki imparatorluğun son buluşuna son hükümdarlar olarak şahitliklik etmeleri ve düşman veya hain olarak ötekileştirilmeleri. İki imparatorluğun son dönemleri ve iki hükümdarın kendi sonları ile ilgili olarak şu benzerliklerden de söz etmek mümkün.

İlk ve son Bizans imparatorları Konstantin (1. ve 11.), ilk ve son Osmanlı padişahları Mehmed (2. ve 4.) olan, Doğu ile Batı'nın birleştiği noktada, iki kıta üzerindeki tek şehir İstanbul iki imparatorluğa da başşehir olarak hizmet etmişti ve en uzun ömürlü imparatorluk payitahtıydı.

İstanbul'un 1918'de Mondros Mütarekesi sonrası işgali ile kuvvet merkezi olarak önem kazanan Anadolu, 1204'deki Haçlı istilası sonrasında da hükümet merkezinin İznik'e (Nicea) kaydırılmasıyla Bizans için kuvvet merkezi olmuştu.

Hristiyan Batı'da, Bizans da Müslüman Osmanlı gibi Doğu olarak algılanabiliyordu. Batı ile, zamana, onu oluşturan devletlere göre değişen olumlu veya olumsuz ilişkiler iki imparatorluğun da son günlerine kadar önemini koruyacaktı.

İki imparatorlukta da, dinin toplum üzerindeki etkisi ve dini liderlerin desteğine duyulan ihtiyaç, zaman ve din farkına rağmen son yıllara kadar önemini korumuştu.