^{#smrgKİTABEVİ} Osmanlı Devleti ve Diplomasi -

Henry Kissinger “Diplomasi” isimli eserinde “20. yüzyılda, uluslararası ilişkileri hiçbir ülke Birleşik Devletler kadar kesin, fakat aynı zamanda kararsız bir şekilde etkilememiştir. Hiçbir toplum, onun kadar başka devletlerin içişlerine karışmama ilkesinde ısrarlı veya kendi değerlerinin bütün dünyaca uygulanması düşüncesine onun kadar ateşli olmamıştır.” ifadelerini kullanır.

Bu yaklaşım doğru olabilir veya tartışılabilir. Fakat kesin ve tartışmasız bir şey vardır ki, 15. ve 16. yüzyılda hatta 17. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin dünya siyasetini yönlendirdiği kadar hiçbir devlet dünya siyasetine yön verememiştir. Bu yön verme Birleşik Devletlerin yaptığı şekilde kararsız da değildir. Kendi değerlerini diğer devletlere dayatma veya uygulatma konusunda da Birleşik Devletler kadar ısrarcı da olmamıştır.