^#smrgSAHAF Kurtarılmış Dil: Bir Gençliğin Öyküsü -

1981 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Elias Canetti, yirminci yüzyılın en büyük aydınlarından biridir. Hem büyük bir romanın Körleşme hem de büyük bir toplumsal kuram yapıtının Kitle ve Güç yazarı olarak pek çok yazın türünde ustadır. Ama Canetti'nin dehası belki de en çok özyaşamöyküsünde kendini göstermektedir. Ayrı başlıklar altında toplanmış üç ciltlik özyaşamöyküsünün ilk cildi olan Kurtarılmış Dil, bu sanatçının bir genç adam olarak gelişmesini biçimlendiren olayları, kişilikleri (özelllikle Canetti'nin annesinin kişiliği) ve entelektüel etkileri gözler önüne sermekte, böylece yazarın kişisel geçmişinin ve ondaki yaratıcılığın gelişmesinin arayışlarla dolu bir portresini oluşturmaktadır.

"Kurtarılmış Dil", bu sanatçının bir genç adam olarak gelişmesini biçimlendiren olayları, kişilikleri ( özellikle de Canetti'nin annesinin kişiliğini ) ve entellektüel etkileri gözler önüne sermekte, böylece yazarın kişisel geçmişinin arayışlarla dolu bir portresini oluşturmaktır.

” Elias Canetti'nin "Kurtarılmış Dil"i (1977) böylesi yitirilmişlikler üzerine kurulan bir hayatın, tüm olumsuzluklara karşın yeniden anlamlandırılması üzerine yazılmış özyaşamöyküsel bir roman. Canetti romanında "kırmızıya bulanmış en eski anı"sıyla başlayarak, küçük bir çocuğun bir daha unutulmamasıyla belleğine yerleşen Rusçuk anılarını öyküler. Anlatıcının deyişiyle "o dönemden sonra" yaşanan her şey "bütün deneyimler, daha önceden Rusçuk'ta yaşanmıştı" bir kez. Farklı kültürleri, farklı dilleri, farklı insanları tanımış, korkuların sevgilerinin, meraklarının, heyecanlarının umutlarının, umutsuzluklarının, hayal kırıklıklarının, güvenin, otoritenin, yazmanın, "Yahudi olma"nın, kitle ve iktidarın anlamını oluşturacak ilk ipuçlarını Rusçuk'ta yakalamıştı.

Korkular, sürgünlükler, ölümlerle anlam kazanan bir hayatın başlangıç ucunun aktarılması başat amaç olur bu romanda. Geçmişi yılların süzgecinden, sadece kendi "ben"inin bakış alanı içinden izleyen anlatıcı, bir yazarın bireysel tarihine ilişkin belgesel denilebilecek verilerle kurmaca olanı iç içe katmanlayarak öyküler. Romanda seçilmiş olaylar, kişeler ve yaşananlar Canetti'nin yazar kimliğinin yorumunu, tanımını, sorgulanmasını yapabilmek için bir araya toplanmışlardır. Öyküleme, genelde ard arda gelişen olayların bireysel kimliğin oluşumu bağlamında seçilmesiyle kronolojik olarak aktarılır. Kurgu genelde bugünden bakan zaman zaman da bir çocuğun gözünden izlemeyi yeğleyerek anlatan bir anlatıcının çıkarttığı tablo olarak belirginleşir.