^#smrgSAHAF Kant ve Çağdaş İngiliz Felsefesinde Tanrı - Ahlak İlişkisi -

Tanrının varlığı postulatının konması için baş vurulan ahlâk kanıtı, gerçekten güçlü bir kanıt mıdır? Bu kanıtın vardığı sonucu teorik anlamda bir kanıtlama (demonstration) olarak görmemek ve değerlendirmemek şartıyla, Kant'ın bu soruya verdiği cevap olum'udur. Aklın pratik yönünü ilgilendirdiği kadarıyla Tanrının varlığı kesin ve zorunludur. Geleneksel felsefenin İlk Sebep'ine Tanrılık atfetmek ancak ahlâk kanıtı sayesinde mümkün olur.

Kant'ın, ahlâk kanıtına gösterdiği bu güveni biz de gösterebilir miyiz? Belli bir noktaya kadar "evet". Bu kanıt, bizi insanın ahlâkî hayatı özerinde büyük bir ciddiyetle düşünmeye zorlamakta, tabiatçı ahlâk anlayışlarının yetersizliğini göstermekte, düzenli, tutarlı ve büyük ölçüde iyimser bir dünya görüşüne gitmeyi kolaylaştırmaktadır. Ağırlık noktasını antroposentrizm oluşturmakta ise de Kant'ın düşünceleri deistik ve panteistik görüşlerden çok teistik görüşleri desteklemektedir. (Sonuç'tan)