^#smrgSAHAF İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Resim Büst Kabartma Fotoğraf Koleksiyonu - 2002

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuyla birlikte Atatürk önderliğinde her alanda başlatılan yeniden yapılanma hareketlen, sosyal yaşamdan bilime, kültürden sanata birçok alanda kökten değişikliklere neden oldu. Bu dönemde bilim ve sanata verilen önem çok üst düzeylere ulaştı. Yine bu süreç içinde, kamuya ait kurum ve kuruluşlar sanatçıyı teşvik etmek için onlardan yapıt satın almaya ve bunlarla faaliyetlerini sürdürdükleri mekanları donatmaya başladılar Geçen zamanla birlikte, sayısız kurum ve kuruluşun elinde, kimi zaman sanat dünyası için sürpriz olabilecek önemde yapıtlar birikmeye başladı. Nice ünlü sanatçının sanat serüveninde belki de önemli kırılma noktalarından birini temsil eden herhangi bir yapıt kimbilİr hangi kurumun koleksiyonunda bulunmakta?

Bu açıdan bakıldığında, yayımlanarak gün ışığına çıkarılan her bir koleksiyon, sanatçıların gizli kalmış yapıtlarının ortaya çıkarılması, zamanla unutulmuş bazı sanatçıların yeniden anımsanması açısından büyük bir önem taşımaktadır.

Son yıllarda gerek resmi gerekse özel kurum ve kuruluşlar birbiri ardınca sahip oldukları koleksiyonları kataloglar halinde yayımlamaya başladılar Buna özel koleksiyonlar, monografik sanatçı kitapları, sergi katalogları vb. yayımlar da eklenince Türk resim sanatı tarihinin İncelenmesine katkı sağlayan kaynaklar giderek çoğaldı. Sayıca fazla olmasa da fakültemizin mütevazı koleksiyonunun Türk resim sanatında önemli yerleri olan bazı ustaların yanında bazı ünlü heykeltraş ve fotoğrafçıların yapıtlarını barındırıyor olması, bu yapıtların da belgelenerek kültür ve sanat dünyasına sunulmasının yararlı olacağı düşüncesini güçlendirdi.

Böylelikle, adı geçen sanatçıların sanat serüvenlerinin bir döneminde gerçekleştirdikleri ilginç olabilecek yapıtlar, Türk resim sanatının gelişimini inceleyen araştırmacıların hizmetine sunulmaktadır.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi koleksiyonu on dokuz adet yağlıboya tablo, beş adet suluboya, bir adet Atatürk büstü, bir adet Atatürk maskı, bir adet aplike kumaş ve fotoğraf kolajıyla yapılmış kanşık teknikte Atatürk tablosu, dört adet Atatürk fotoğrafı, bir adet Halide Edip Adıvar fotoğrafı olmak üzere toplam otuz iki parçadan oluşmaktadır.

Koleksiyonu oluşturan yapıtların önemli sanatçıları içinde "1914 Kuşağı" sanatçılarının temsilcilerinden Feyhaman Duran, d Grubu'nun kurucularından Zeki Faik İzer, yapıtlarında doğu-batı sentezi düşüncesini işleyen ve öğrencilerine aktaran Bedri Rahmi Eyüboğlu, önce /'Yeniler Grubu" ardından "Tavanarası Ressamları" hareketleriyle Akademi ve d Grubu'na karşı çıkan Nuri İyem, Osmanlı döneminin ünlü fotoğraf ustalarından Abdullah Freres (Biraderler), Osmanlı dönemindeki faaliyetlerini Cumhuriyet döneminde de sürdüren Sebah&Joaillier, Türk heykel sanatının ustalarından Kenan Yontunç, Atatürk döneminin ünlü fotoğrafçılarından çalışmalarını S.Süreyya olarak İmzalayan Süleyman Süreyya Bükey, yine aynı dönem fotoğrafçılarından Jeanne Weinberg'in yapıtları yer almaktadır.

Koleksiyonda ayrıca, Hasan Kaptan, Jülide Atılmaz, Nevin Demiryol, Rıza Günal, Sadi Yalın gibi sanatçıların yapıtları yanında, kimin tarafından gerçekleştirildiği bilinmeyen ya da sanatçısının adını kesin olarak doğrulaya-madığımız bazı yapıtlar da bulunmaktadır.

Edebiyat Fakültesi'nde bulunan ve İstanbul Üniversitesi tarafından 19401ı yıllarda Feyhaman Duran'a ısmarlanmış olan profesör portreleri koleksiyonun en önemli kısmını oluşturmaktadır. Buradan hareketle fakülte koleksyonunun -birkaç yapıt dışında- ağırlıklı olarak 1940lı yıllardan başlayarak günümüze kadar uzanan süreçte sustuğunu söyleyebiliriz. Kitapta, profesörlerin dizilişi doğum tarihlerine göredir.

Kitabın hazırlanma aşamasında yapıtları sıralarken alfabetik ya da kronolojik bir sıra izlemek yerine özel bir kurgu yaptık ki buna göre baş tarafta Atatürk'e ait olan çalışmaları ele aldık, Ardından sanatçıların yağlıboya çalışmalarını sanatçıların doğum tarihlerine göre kronolojik olacak sıraladık. Sanatçısı bilinemeyen yapıtlar da bu bölümün sonunda yer aldı. Sanatçısı belirsiz yapıtlara ilişkin bazı tahminlerimizi aktarmayı uygun gördük böylelikle konuyla ilgili araştırmacıların, sanatseverlerin görüşlerine bir zemin hazırlamayı düşündük. Bu konuda katkı sağlayacak araştırmacıların yardımlarını beklediğimizi belirtmeliyiz. -Prof.Dr. A. Gül İREPOĞLU, Yard. Doç. Dr. Ahmet Kamil GÖREN (Önsözden)