^#smrgSAHAF İstanbul Topkapı Sarayı Müzesi ve Venedik Correr Müzesi Koleksiyonlarından Yüzyıllar Boyunca Venedik ve İstanbul Görünümleri CİLTLİ -

Venedik Correr Müzesi ve Topkapı Sarayı Müzesi'nin ortaklaşa düzenledikleri bu sergi, tarihte Akdeniz kültürüne imzasını atmış olan Venedik Cumhuriyeti ve Osmanlı İmparatorluğuny buluşturuyor.

Venedik ve İstanbul, Akdeniz tarihinde derin izler bırakmış iki güçlü devleti simgeleyen bu kentler, ayrıcalıklı dokuları, doğal güzellikleriyle anılara yerleşmiştir. Kanallarla denize açılan düzlük bir kent olan Venedik ile Boğaz ve Haliç'in etrafında yedi tepeye yayılmış İstanbul, belki ilk bakışta benzemezler, ama her ikisi de kent dokusunun denizle bütünleştiği ilginç bir topoğrafyaya sahiptir. Nitekim siyasal ve ticari önemlerinin yanısıra sahip oldukları bu pitoresk görünüm, sayısız gezgin ve sanatçıyı bu kentlere çekmiş, her iki kenti görüntüleyen birçok resim yapılmış ve gravürlenerek kitaplarda basılmıştır. İşte Venedik ve İstanbul resimlerinin bir arada sergilenmesi bu kentlerin tarihini, dokusunu, güzelliklerini anılarda yaşatırken, iki kent arasındaki kültürel köprüyü bir kez daha güçlendirecektir.

15. ve 16. yüzyll1arda yapılmış Venedik ve İstanbul görüntüleri daha çok plan-resim türündendir. 15. yüzyıldan sonra gelişen Akdeniz coğrafyacılığıyla, harita yapımı ve dolayısıyla kent planları ve çizimleri çoğalmıştır. Bunlar çoğunlukla deniz atlaslarında, tarih ve coğrafya kitaplarında yer alır. Hemen hepsi figürsüz şematik çizimlerdir, hayali unsurlara da yer verirler. İstanbul'un bilinen ilk plan-resimlerinden birisi 1420'li yıllarda İstanbul'a gelmiş olan Floransalı Cristoforo Buondelmonte'nin Liber lnsularum Archipelago adlı adalar kitabındadır. (Berlin, 1989 s. 854)

Kentin güney yönünden bakarak çizilmiş, Boğaz ve Haliç'in iki yakasında İstanbul, Galata ve Üsküdar semtleri belirtilmiş, Galata kulesi, Ayasofya gibi önemli anıtlar gösterilmiştir. Bundan sonraki örnekler, 15. yüzyılın ikinci yarısında bir dünya tarihi yazan Hartmann Schedel'in 1490'lı yıllarda bastırdığı Liber Cronicarum adlı kitaptaki ağaç baskı İstanbul görüntüleridir (no. 1,2,). Bu resimlerde kent doğudan görünür, Roma ve Bizans anıtları gösterilmiştir, ancak resimler hayali ayrıntılarla doludur.

Avrupalıların 16. yüzyılda yaptıkları İstanbul resimleri çok daha gerçekçidir. Kuşbakışı İstanbul görüntüleri artık geometrik perspektifle çizilmeye başlanmıştır. Bunlara öncülük eden örnek, Venedikli Andrea Vavassore'nin çizdiği kuşbakışı İstanbul panoraması olmuştur.