^{#smrgKİTABEVİ} Firavun'dan Mata Hari'ye Entrikacılar ve Casuslar -

Casusluk çok eski bir meslektir ve tıpkı bencillik gibi, galiba insanın doğasının da bir parçasıdır. Aşiretler, kabileler ve halklar geçmiş tüm zamanlarda komşularını gözlemek ve bu gözlemlerden fayda sağlamak için hafiyeler görevlendirmişlerdir. Aynı şekilde, aşiretler, kabileler ve halklar yine tüm zamanlarda çıkarlarının korunması için bu hafiyeleri engelleyen, sürgün eden ve yakalayıp ortadan kaldıran koruyucular kullanmışlardır. Toplumların gelişmesi ile birlikte casusluk hem nicel hem de nitel bir gelişme göstermiştir. Eski hafiyeler gözlemleyip değerlendirme görevini yaparlardı. Genellikle pasif kalırlar, sessizce izleyecekleri yere sızarlar, değerlendirmelerini yaptıktan sonra da yine geldikleri gibi sessizce savaşırlardı. Buna karşılık ajanlar daha gelişmiş beceriler sergilemek ve işleri bittikten sonra daha da faal olmak zorundaydılar. Önce dinleyip arkasından da düşüncelerin ortaya dökülüp öğrenilebilmesi için ajitasyon ve provokasyona girişmeleri gerekiyordu.