^{#smrgKİTABEVİ} Basın Yönetiminde Sansür: Mütareke Dönemi Basını -

'Kuvayımilliye muhalifleri vatandaşlıktan çıkartılmaya karar verilmiş. Muhaliflerin yakında listesi yayınlanacak, artık onlar vatandaş sayılmayacakmış. Eyvah,bu felakette mi başıma gelecek, bu cezaya da mu uğrayacaktım? Çektiğim yetişmedi mi ? Artık bana kimse vatandaş diyemeyecek, bu yüce sıfat bana verilmeyecek, ölünceye kadar kahredilmiş kalacağım, loş odanın gölgeleri altında bir korkunç katil, bir azılı haydut, bir affedilmez suçlu gibi bunalmış oturuyor, kendi kendine lanet ediyordum… Keşke susaydım,keşke yazmasaydım,keşke şuna,buna akılsız arkadaşlara uymasaydım… Şimdi korkusuz gezer, tozar, keyfime bakar, endişe ve azaptan uzak, şu tatlı günlerin tadını çıkarır, baharın zevkine dalardım.

Acaba ne yapsam? Birden bire dönsem mi? Yavaş yavaş soldan sağa geçsem mi? Bu manevradan bir fayda umulur mu? Bilmiyorum,karar veremiyorum ki… Fakat her ölçüye uyarak, bundan sonra siyasi yazılara son versem, siyasetten uzaklaşsam, büsbütün aykırı yerlerde dolaşsam… Sudan, havadan, soğuktan, sıcaktan, ağaçtan, sebzeden, bahsetsem, geçmişimi unuttursam, nefsimi ıslah etmiş görünsem, affa bir sebep, bir bahane hazırlasam, faydalı olur, hiç olmazsa cezamı azaltır, postumu (canımı) kurtarır mıyım? Belki.' - Refik Halit, Peyam-ı Sabah Gazetesi, 1 Mart 1921