^#smrgSAHAF Ay Kültürünün Dini - Mitolojik Sisteminde Türk Boy Adları Etimolojisi - 2005

Yapılan araştırmalar gösterir ki, Türkoloji'de boy adlarının bir çoğu hayvan adından oluşmuştur. Türk boy adlarının etimolojisinde fikir birliğinin olmadığını kaydetmeye ihtiyaç yoktur. Çoğu dilci etimolog kavim adlarını da kelime yuvası şeklinde öğrenmiş, bu nedenle de olumlu sonuca ulaşamamıştır. Altını çizerek kaydetmek lazımdır ki, ses yuvaları ve ses geçitleri teorisi açısından Türk boy adlarının etimolojisi istenilen sonucu vermemiştir. Bu bir gerçektir ki çağdaş Türkmen, Kazak, Kırgız boy adlarının çoğu hayvan isimlerinden türemiştir. (Sadece G. Karpov'un ve S. Tolstov'un listelerine bakmak yeterlidir.)

Probleme bugünün şuuru ile bakıldığı zaman, tabii ki, bazı hususlar garip görünebilir. Ancak bütün arkaik medeniyetlerde olduğu gibi, eski Türk kültürü de semiyotik kavrama sembolüne göre anlaşılabilir:

Boy adlarının etimolojisi başlı başına bir bilim dalıdır. Nitekim boy, soy, uruk adlarının köken açısından incelenmesi bugün tartışılmakta olan birçok probleme ışık tutacaktır. Hiçbir boy adı, kabilenin mensup olduğu etno-sosyal, sosyo-kültürel ve sosyo-politik muhitin dışında şekillenemez. Matta komşuların bizlere verdikleri adlar da boyun veya soyun belirli bir özelliği (inanç, savaş, dış görünüş vb. gibi) göz önünde tutularak yapılmaktadır. Bununla beraber hiçbir boy adının tarihî süreç göz önüne alınmaksızın kökeni açıklığa kavuşturulamaz.

Tabii ki, atlı göçebe Türk kültürünün sembolik olması ve bu açıdan da kavranılması, hareketli sistem içinde değişmesi şart idi: Bu anlamda Türk . boylarından Türk federasyon sistemi oluşturan Sakalar, Hunlar, Oğuzlar, Türkler, Türkmenler arasındaki ayniyet ve aynı anlamlı kelimelerin birbiri ile yer değiştirdiği gözlemlenmektedir. Bu süreç daha çok, yabancı etnik medeniyet taşıyıcıları tarafından fark edildiğinden, çoğu zaman bir Türk boyunun adı, daha meşhur olan diğer bir Türk boyunun adı ile izah edilmiştir. Türk boy adlarının etimolojisinde kullanmış olduğumuz yöntemde esas amaç, dini inanç bağlamında birleşen, seslenmesi ve adlanması değişik, ancak anlamı aynı olan semantik açılımını bulmaktadır.