^{#smrgKİTABEVİ} Edirne'de Pomak Halk Kültürü - 2020

Pomaklar, Balkanlarda yaşadıkları zulümler, katliamlar ve kültür etkileşimlerine rağmen kültürel kimliklerine sahip çıkmış bir toplumdur. İncelememiz kapsamında Edirne ve köyleri örneklemi üzerinden kültürel kimliklerini tanımaya ve tanıtmaya çalıştığımız Pomakların Türk dünyasıyla büyük benzerlikler taşıdığı saptanmıştır.

Türk dünyasında Şeşe, Şubat Karısı, Al Karısı olarak bilinen lohusaya ve bebeğine musallat olan kötü iye Pomaklarda Al Lohusa olarak bilinir.

Pomak düğünlerinin vazgeçilmezi gelinin pullanma ve süslenme âdeti Yakut ve Çuvaş Türklerine benzer bir şekilde kötü ruhlarla kötülüklerin gitmesi iyi ruhlarla iyilerin gelmesi düşüncesiyle yapılırken kamlık inancında ise Gök Tanrı'ya kamlar tarafından şirin görünmek için yapılır.

Batı Türklüğünde bilhassa Oğuz Türklüğünün var olduğu bölgelerde halen yapılan yağmur duaları ile Doğu Türkistan'da şaman önderliğinde yapılan yağmur duaları çoğunlukla örtüşmektedir. Türk dünyası ve Pomaklarda yağmur duasının yapılışı karşılaştırıldığında birebir örtüştüğü görülür. Yağmur duası yapılırken bunun için Pomaklarda Yada Taşı aranması da dikkat çeken bir konu olmuştur.

Akşam, ateş, ekmek, ev/ eşik, demir, tuz gibi konularla ilgili olan benzer inanışlar Pomaklar ve Türk dünyası inanışlarının karşılaştırmasında saptanan benzerliklerden yalnız birkaçıdır.

Pomakların Şamanizm ve birçok eski Türk inanışlarını hayatlarının içinde barındırması ve yaşatması bir tesadüf değildir. Kökeni Orta Asya olan Türk toplumunun Altaylardan doğan inanç sisteminin Balkanlardaki bir toplumca bu denli kültür kodlarıyla yaşatılması başka bir şekilde açıklanamaz. Tüm bunlardan yol çıkarak Pomakların Türk oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Çünkü Pomaklar doğum, ölüm, evlenme âdetleriyle, halk inanışları ve yaşayışlarıyla öz be öz Türk olduklarını kanıtlamaktadırlar.