^{#smrgKİTABEVİ} 16. Yüzyılın Sonlarında Bursa: Yerleşimi, Yönetimi, Ekonomik ve Sosyal Durumu Üzerine Bir Araştırma - 2006

İncelemeye sunulan bu araştırmanın belirtilmesi gereken bir niteliği, büyük ölçüde arşiv belgelerine dayanmış olmasıdır. Özellikle Şer'iyye sicilleri ve tahrir defterlerinden derlenen bilgiler, Bursa'nın belli bir dönemdeki durumunu aydınlığa çıkarmak üzere değerlendirilmek istenmiştir. Bu yolla Osmanlı şehri hakkında bilinenlere katkıda bulunmak da, araştırmanın amaçları arasındadır.

Bu kitapda; XVI. Yüzyılın Sonlarında Bursa'nın doğal konumu ve fiziki yapısı, nüfusu, yönetimi ile ekonomik ve sosyal durumu ortaya konmaktadır.

İçindekiler:

SUNUŞ

KISALTMALAR

GİRİŞ

BİRİNCİ BÖLÜM

KUZEY-BATI ANADOLU'NUN DOĞAL KONUMU VE BURSA'NIN FİZİK YAPISI

A- Kuzey-Batı Anadolu'nun Doğal Konumu İçinde Şehrin Coğrafî Durumu

B- Bursa Şehrinin Fizik Yapısı

1. Topografîk Durum

2. Şehrin Genel Görünümü ve Esas Yol Sistemi

3. Şehrin Fonksiyonel Kesimleri

a.Yönetim Örgütlerinin Yerleri

i. Hisar

ii. Saray

iii. Mahkeme

b.Ticaret Kesimi (Hanlar ve Çarşılar)

i. Hanlar

ii. Çarşılar

c.Mahalleler 4.Şehrin Fizik Yapısının Oluşmasını ve Gelişmesini Sağlayan Bazı Nüveler ve Dinsel ve Sosyal Yapılar

a.Nüveler

b.Camiler

c.İmaretler

d.Medreseler

e.Hamamlar

5.Fizik Yapı Üzerine Düşünceler

İKİNCİ BÖLÜM

NÜFUS AÇISINDAN BURSA

A- Tarihî Demografı Araştırmalarının Problemleri

B- Şehrin Toplam Nüfusu

1. Nüfus ve Beslenmesi

2. Nüfus Hareketleri

a.Yatay Hareketlilik

b.Dikey Hareketlilik

c.Etnik ve Dinsel Gruplar Açısından Nüfus

d.Nüfusun Şehir İçindeki Dağılımı

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YÖNETİM

A- Hüdâvendigâr Sancağı ve Bursa

1. Sancak Yönetim Bölümlerinin Coğrafî ve Tarımsal Dayanakları

2 Sancağın Genel Durumu

3.Tımar Nahiyelerinin Kimlere Tevcih Edildiği

B- Merkezî Hükümet ve Şehir Yönetimi

1.Örf Mensuplarının Taşradaki Görev ve Statüleri

2. İlm Mensuplarının Taşradaki Görev ve Statüleri

C- Bursa'nın Yönetimi

1.Serbest Kaza Niteliği ve Zeamet (Subaşılık) Görevi....

2.Muhtesib

3.Şehrin Diğer Görevlileri

a.Çeşitli Emînler

b.Asesbaşı ve Asesler

c.Muhzırbaşı ve Muhzırlar

D- Şehrin Yerel Yöneticileri

1.Şehir Kethüdası

2. Mahalle Teşkilatı

E. Değerlendirme

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

EKONOMİK VE SOSYAL DURUM

A- Üretim Organizasyonu (Ehl-i Sanayi')

1. Hirfet Gruplarının Yönetimi

a.Ehl-i Hibre

b.Esnaf Yöneticileri

i. Görevlendirilmelerinde İzlenen Yol

ii. Görevleri

iii. Esnafın Sefer Yükümlülüğü

2. Bursa'daki Esnaf Grupları

3. Bursa'da İpekli Dokumacılık

B- Bursa'da Ticaret Hayatı

1. Osmanlı Devleti'nde Tüccar Kavramı

2. İpek Ticareti

a.Bursa'nın İpek Ticaretindeki Yeri

b.XVI. Yüzyılın Sonunda İpek Ticaretinin Durumu

3.Padişah Hâssı Olan Mukâta'alar

a.Bursa-Merkez İlişkisi

b.Şehir Üretimine ve Ticarete Dayalı Mukâta'alar ..

i. İpek Mîzânı Mukâta'ası

ii. İhtisâb Mukâta'ası

iii. Damga ve Gümrük Mukâta'aları

iv. Diğer Mukâta'alar

C- Sosyal Durum

1.Osmanlı Devleti'nde Toplumsal Tabakalanma

2. Şehir Re'âyâsının Durumu

BİTİRİRKEN

BİBLİYOGRAFYA

TABLOLAR

DİZİN

HARİTALAR